Tanımlar Arasındaki İlişki
Çoklu yetersizlik ve ağır düzeyde yetersizlik, hem ayrı hem de birlikte kullanılabilen terimlerdir. Bu terimler sıklıkla birbirlerine karıştırılmaktadır. Ağır ve/veya çoklu yetersizlik denildiğinde birçok kişi hangi çocukların/öğrencilerin bu grupta yer aldığı konusunda çeşitli yorumlar yapmaktadır.
Düşünün bir kere, bedensel yetersizliği ve görme yetersizliği olan bir çocuk çoklu yetersizlik grubunda yer alabilir. Ancak bu çocuk sözel dil becerilerine sahip ve zihinsel yetersizliği olmayan bir çocuk olabilir. Birçok kişi böyle bir çocuğun ağır ve çoklu yetersizliği olmadığını düşünebilir. Unutulmamalıdır ki, bu kararı vermenin ölçütü sözel beceriler değildir. Benzer şekilde konuşamayan bireylerin zihinsel yetersizlikten etkilenmiş olduğunu düşünmek de başka bir yanılgıdır.
Bu durumun netleşmesi için önemli olan 3 terim vardır;
- Çoklu yetersizlik
- Ağır düzeyde yetersizlik
- Körsağırlık
Çoklu Yetersizlik: Sadece tek bir yetersizlik türü için hazırlanan özel eğitim programlarına yerleştirilemeyecek kadar ciddi eğitsel problemlere neden olan birden fazla yetersizliğin (zihinsel yetersizlik-görme yetersizliği, bedensel yetersizlik-görme yetersizliği gibi) kombinasyon durumudur.
Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği’nde “Birden Fazla Yetersizliği Olan Birey”lerin eğitiminin nasıl olacağına ilişkin açıklama yer almakta ancak tanımı bulunmamaktadır.
Körsağırlık: Görme ve işitme yetersizliğinin birlikte görüldüğü, ciddi iletişim, gelişim ve eğitsel problemlere yol açan, sadece görme yetersizliği ya da sadece işitme yetersizliği olan çocuklar için hazırlanan özel eğitim programlardan yararlanılamayan kombinasyon durumudur.
IDEA (Individuals with Disabilities Education Act) başta olmak üzere birçok ülkede Körsağırlık çoklu yetersizlik olarak kabul edilmemekte, farklı bir yetersizlik olarak tanımlanmaktadır.
Ağır Düzeyde Yetersizlik: Fiziksel, zihinsel ya da duygusal problemlerinin yoğunluğu nedeniyle topluma anlamlı ve işe yarar biçimde katılımı sağlamak ve kendini gerçekleştirmek için var olan potansiyellerini arttırmak amacıyla yüksek oranda özel eğitime, sosyal, psikolojik ve tıbbi hizmetlere ihtiyaç duyma durumudur.
Ağır derece yetersizliği olan bireyler için bir ya da birden fazla yetersizlik türünden ağır düzeyde ya da ileri düzeyde etkilenmiş olmayı ifade eden terimler de kullanılır: “Ağır Düzeyde Zihinsel Yetersizlik”, “Ağır Düzeyde Fiziksel Yetersizlik”, “Ağır Düzeyde Çoklu Yetersizlik” gibi.
Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliğinde ağır düzeyde yetersizlik, farklı yetersizlik gruplarından birkaçı ile kullanılarak tanımlanmıştır. Bu kapsamda ağır düzeyde otizmi olan birey, ağır düzeyde zihinsel engelli birey, çok ağır düzeyde zihinsel engelli birey tanımlarına yer verilmiştir.
OYSA AĞIR DÜZEYDE YETERSİZLİKTEN ETKİLENMİŞ BİREYLERİN SINIFLAMASINDA SADECE BU YETERSİZLİK GRUPLARI YER ALMAMAKTADIR.
Ağır Düzeyde Yetersizlikten Etkilenmiş Bireyler Grubuna Kimler Girer?
